Khám phá nghệ thuật chế tác trầm hương - di sản văn hóa phi vật thể tại Lĩnh Nam, Trung Quốc

Ngày 26 tháng 5, ông Hoàng Âu (ngoài cùng bên trái), nghệ nhân kế thừa tiêu biểu về “kỹ thuật chế tác bạch mộc hương” thuộc Dự án Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia Trung Quốc đã giới thiệu với phóng viên Nhân Dân nhật báo điện tử về những đặc điểm sinh trưởng của cây bạch mộc hương. Ảnh: Vương Nhã Điệp - Nhân Dân nhật báo điện tử

Trong vườn bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể bạch mộc hương nằm ở núi Đại Lĩnh, thành phố Đông Quản, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc, những cây bạch mộc hương lặng lẽ tồn tại qua hàng trăm năm. Trên thân cây, các vết thương với độ sâu khác nhau như dấu ấn của thời gian được khắc lại qua năm tháng. Bạch mộc hương là loại hương liệu quý được hình thành từ nhựa cây tiết ra khi thân cây bị tổn thương, đồng thời được mệnh danh là “kho báu của Lĩnh Nam” nhờ mùi thơm dịu nhẹ và giá trị dược liệu đặc biệt.

Đại diện vườn bảo tồn cho biết, khí hậu cận nhiệt đới gió mùa ôn hòa, ẩm ướt cùng loại đất có độ pH thấp trên địa hình đồi và vi hệ đặc trưng ở Đông Quản đã tạo điều kiện tự nhiên lý tưởng để cây trầm hương tạo trầm. Ông Hoàng Âu, nghệ nhân kế thừa đại diện cho “kỹ thuật chế tác bạch mộc hương” thuộc Dự án Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia Trung Quốc chia sẻ: “Quá trình tạo trầm là cuộc đối thoại giữa cây trầm hương và thời gian.” Cầm dao chuyên dụng trên tay, ông nhẹ nhàng rạch lên thân cây, giới thiệu kỹ thuật tạo trầm. Kỹ thuật có bề dày lịch sử hàng nghìn năm này đòi hỏi người thợ phải rạch chính xác, tránh tổn thương mạch gỗ, kích thích cây “đấu tranh” vài năm với nấm mốc mới tạo ra trầm hương được.

Sau khi bị thương và nhiễm nấm, cây bạch mộc hương tại Vườn bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể Bạch mộc hương Đông Quản, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc sau khi bị nấm hương xâm nhập ký sinh, đang ngưng kết và lắng đọng tinh dầu trầm. Ảnh: Thái Duệ Trí - Nhân Dân nhật báo điện tử

Ngày nay, bạch mộc hương đã vượt ra khỏi những trang sách cổ để bước vào đời sống hiện đại. Tại “thị trấn bạch mộc hương” ở núi Đại Lĩnh, mỗi năm có hơn 3 tấn trầm hương được khai thác, chế biến thành tinh dầu và sản phẩm chăm sóc da, giúp đưa hương trầm đến gần hơn với người tiêu dùng. Nhiều hoạt động như lớp học nghệ thuật thưởng hương, trải nghiệm thu hoạch trầm hương thu hút đông đảo giới trẻ. Sự kết hợp giữa Hán phục và hương thơm cổ xưa cũng tạo nên nét giao thoa độc đáo mới. Với những hình thức sáng tạo mới, mùi thơm đặc trưng của trầm hương trải qua hàng nghìn năm lịch sử nay đang tiếp tục viết nên một huyền thoại hương sắc trên mảnh đất Lĩnh Nam.

Ông Hoàng Âu, nghệ nhân kế thừa tiêu biểu về “kỹ thuật chế tác bạch mộc hương” thuộc Dự án Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia Trung Quốc giới thiệu quá trình làm ra trầm hương. Ảnh: Vương Nhã Điệp - Nhân Dân nhật báo điện tử

Tại Bảo tàng văn hóa trầm hương (Liêu Bộ) Trung Quốc tại Đông Quản, nghệ nhân đang biểu diễn nghệ thuật thưởng hương. Ảnh: Ninh Ngọc Anh - Nhân Dân nhật báo điện tử

Tại Bảo tàng văn hóa trầm hương (Liêu Bộ) Trung Quốc tại Đông Quản, hình ảnh khuôn đốt trầm hương hình hoa sen do nghệ nhân hương đạo chế tác. Ảnh: Phác Hinh Ngữ - Nhân Dân nhật báo điện tử