Trải nghiệm ngồi xe buýt xuyên biên giới Trung - Việt qua sông Bắc Luân

Đường Quốc Kỳ tại thành phố Đông Hưng, Trung Quốc. Ảnh: Nghiêm Lập Chính – phóng viên Nhân Dân nhật báo điện tử.

Sông Bắc Luân bắt nguồn từ Trung Quốc và có chiều dài khoảng 109 km, trong đó, 60 km vùng hạ lưu của dòng sông tạo thành một ranh giới tự nhiên giữa Trung Quốc và Việt Nam. Hai bên bờ sông là thành phố Đông Hưng thuộc khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây, Trung Quốc và thành phố Móng Cái thuộc tỉnh Quảng Ninh, Việt Nam.

Trung Quốc và Việt Nam có vị trí địa lý liền kề, hai thành phố Đông Hưng và Móng Cái chỉ cách nhau một dòng sông, hai quốc gia núi sông liền một dải. Đứng bên bờ sông Bắc Luân, vừa có thể chiêm ngưỡng phong cảnh núi sông Trung Quốc, vừa có thể phóng tầm mắt sang cảnh sắc phố phường Việt Nam. Một bức tranh của tình hữu nghị và giao lưu biên giới Trung – Việt như hiện ra trước mắt.

Cuộc sống sinh hoạt

Người dân hai bờ tận hưởng cuộc sống của cả hai thành phố.

Ngay từ thời Hán – Đường, Đông Hưng đã sở hữu một vị trí quan trọng trên Con đường Tơ lụa trên biển. Năm 1900, cầu sắt quốc tế Bắc Luân được xây dựng khiến hoạt động thương mại biên giới hai nước Trung – Việt thêm phần gắn kết. Hiện tại, hai cây cầu Bắc Luân 1 và Bắc Luân 2 bắc ngang qua dòng sông Bắc Luân giữ vai trò là con đường vận chuyển và thông quan giữa hai nước, đem lại sự sầm uất, nhộn nhịp cho vùng ven sông.

8 giờ sáng, hai bờ sông Bắc Luân đã tấp nập người qua lại. Trước cửa khẩu Đông Hưng (Trung Quốc) và cửa khẩu Móng Cái (Việt Nam), người dân xếp thành hàng dài để chờ làm thủ tục. Nối liền hai cửa khẩu là cầu Bắc Luân 1, đường biên giới phân cách hai nước ngay giữa cầu với hai màu đỏ, trắng đan xen đã trở thành điểm check-in yêu thích của khách du lịch. Vào giai đoạn cao điểm, có tới 26.000 lượt người qua lại trên cây cầu này mỗi ngày.

Gần cửa khẩu Móng Cái, bãi đỗ xe máy là nơi đông đúc nhất vào buổi sáng. Nhiều người từ nơi khác đi xe máy đến rồi gửi xe ở đây và đi bộ qua cầu Bắc Luân để sang Trung Quốc làm việc, cô gái người Việt Dương Thị Trang cũng là một trong số đó. Quán cà phê Sài Gòn nơi cô làm việc chỉ cách cầu Bắc Luân khoảng một trăm mét. Mỗi sáng, cô sẽ ăn một bát phở gần nơi làm việc, sau đó thay bộ áo dài truyền thống và bắt đầu ca làm. Đến 6 giờ chiều, Trang kết thúc công việc và quay về nhà. “Đi làm là sang nước bạn, tan làm là về nước mình, chuyện này rất bình thường ở chỗ chúng tôi” – cô chia sẻ.

9 giờ sáng tại Trung tâm điều phối du lịch Đông Hưng, một chuyến xe buýt bắt đầu rời bến, trên thân xe in dòng chữ bằng song ngữ Trung – Việt “Đông Hưng Trung Quốc – Móng Cái Việt Nam”. Từ cuối năm 2024, hai thành phố Đông Hưng và Móng Cái đã phối hợp thay đổi cơ chế kiểm tra liên hợp tại cửa khẩu và chính thức khai thông tuyến xe buýt xuyên quốc gia Trung – Việt. Với tần suất mỗi ngày một chuyến và 7 trạm dừng trên cả hành trình, thời gian di chuyển một chiều cho mỗi chuyến xe buýt xuyên biên giới là khoảng một tiếng. Người dân hai nước giờ đây đã có thể trải nghiệm “ngồi xe buýt đi nước ngoài” chỉ với 15 nhân dân tệ. Trên chuyến xe này không chỉ có khách du lịch mà còn có cả người đi làm, nhiều người vì thường xuyên ngồi xe nên đã trở nên thân quen, bầu không khí trong xe luôn vui vẻ và rộn rã tiếng cười.

Xe buýt xuyên biên giới Đông Hưng Trung Quốc – Móng Cái Việt Nam. Ảnh do Trung tâm Truyền thông đa phương tiện Đông Hưng cung cấp.

Xe buýt dừng bánh tại cửa khẩu Đông Hưng (cầu Bắc Luân 2), nữ nhân viên xe buýt Lợi Trường Yến nhanh nhẹn bước xuống và hoàn tất thủ tục xuất cảnh cho phương tiện chỉ trong năm phút. Sau khi quay lại xe, cô hướng dẫn hành khách lần lượt xuất trình giấy tờ để kiểm tra. Cô thành thạo tiếng Việt và đã gắn bó với tuyến xe buýt xuyên biên giới này từ những ngày đầu tiên. Mở cuốn sổ thông hành dày cộm phủ đầy những con dấu xuất nhập cảnh, chị mỉm cười bảo: “Đây chính là thẻ chấm công mỗi ngày đi làm của tôi”.

Xe buýt tiến vào trung tâm thành phố Móng Cái, từng biển hiệu song ngữ Trung – Việt nối nhau hiện diện, những quán cà phê, hàng phở Việt và những tiệm tạp hóa Trung Quốc xếp liền kề trên đường phố. Trong chợ nông sản, trái cây Việt Nam tươi ngon được bày bán bên cạnh gia vị Trung Quốc đậm đà, các chủ sạp đang hồ hởi giới thiệu các kiểu công thức phối hợp ngon nhất. Một dòng sông, hai thành phố, món ngon cùng sẻ chia, cảnh đẹp cùng thưởng ngoạn. Giao thông thuận tiện càng khiến cuộc sống của người dân đôi bờ được gắn kết hơn.

8 giờ tối, chợ đêm phố du lịch – văn hoá Langtaosha – Cầu Bắc Luân 2 tại Đông Hưng sáng rực ánh đèn. Hương thơm nức mũi từ những quầy đồ nướng “xì xèo” và những sạp trái cây tươi ngon lấp đầy bầu không khí, không gian nhộn nhịp này là điểm vui chơi quen thuộc của người dân biên thành và du khách hai nước Trung – Việt.

Cô gái Việt Nguyễn Thị Lan Băng đang pha cà phê phin ở phố du lịch – văn hóa Langtaosha – Cầu Bắc Luân 2. Ảnh: Nghiêm Lập Chính – phóng viên Nhân Dân nhật báo điện tử.

“Băng Băng ơi, cho chị bát chè, nhớ thêm nhiều sầu riêng nhé!”

“Có liền!”

Sạp chè nhỏ của cô gái người Việt Nguyễn Thị Lan Băng tại khu chợ đêm đã mở được hơn một năm, khách quen đều gọi cô là “Băng băng”. Trong chiếc bát thủy tinh, nào là sầu riêng béo ngậy, thạch dừa mát lạnh, khoai môn viên dẻo ngọt, nguyên liệu vừa phong phú vừa thơm ngon. “Sầu riêng em nhập từ Móng Cái, còn khoai môn viên thì gửi từ Hà Nội sang, chuẩn hương vị Việt Nam” – Lan Băng chia sẻ. Mở quán nơi đất khách, từ thuê mặt bằng, tìm nguồn khách cho đến dịch vụ giao hàng đều gặp không ít khó khăn. May mắn rằng ban quản lý khu chợ hỗ trợ tiểu thương Việt Nam rất tận tình, “rất nhiều người Việt mở cửa hàng ở Đông Hưng, môi trường kinh doanh ở đây tốt, thủ tục cũng nhanh chóng”.

Sáng tạo nghệ thuật

Từng đường nét đều là sự đồng điệu một cách tự nhiên

Men theo con đường nhỏ bên bờ sông Bắc Luân, xuyên qua vườn chuối xanh rợp bóng, du khách sẽ bắt gặp khung cảnh trong bức tranh “Thư phòng Ba Tiêu” của họa sĩ Tề Bạch Thạch. Ngay cạnh đó là Nhà trưng bày văn hóa nghệ thuật Tề Bạch Thạch, nay đã trở thành điểm dừng chân không thể thiếu trên hành trình du lịch văn hóa Trung – Việt.

“Cả cuộc đời, Tề Bạch Thạch chỉ xuất ngoại đến một nước duy nhất, đó chính là Việt Nam. Năm 1907 và 1909, ông hai lần đến Đông Hưng rồi từ đây sang Móng Cái du ngoạn. Bức tranh “Thư phòng Ba Tiêu” mà ông để lại chính là khung cảnh tại biên giới hai vùng”. Mỗi khi các đoàn học tập, nghiên cứu từ Việt Nam sang tham quan, ông Trần Nghệ Thành, người sáng lập nhà trưng bày, đều kể lại câu chuyện thú vị này.

Sông Bắc Luân nối liền hai thành phố Đông Hưng (Trung Quốc) và Móng Cái (Việt Nam).

Hơn một thế kỷ trước, phong cảnh Việt Nam đã bước vào tranh của Tề Bạch Thạch. Ngày nay, các hoạ sĩ Trung – Việt cũng thường xuyên hợp tác trong sáng tạo nghệ thuật. Nhân kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Trung – Việt, 16 hoạ sĩ của cả hai nước đã cùng nhau hoàn thiện bức tranh dài 16 mét mang tên “Ký ức sông Bắc Luân”. Phong cảnh trong tranh bắt đầu từ bãi biển Đông Hưng, đi qua Công viên Hữu nghị Nhân dân Trung – Việt và kết thúc tại Móng Cái, bức họa siêu trường này hội tụ đầy đủ những phong cảnh hữu tình của hai bờ sông Bắc Luân.

Trong một góc nhỏ của Nhà triển lãm Tề Bạch Thạch, cô bé 10 tuổi Lâm Vịnh Tranh đang cẩn thận vẽ những đường nét của một quả mướp. “Nét phải vững thì hình mới chuẩn, rồi mới xét đến bố cục” – ông Đường Thư Triển, Chủ tịch Hội nghiên cứu văn hoá Tề Bạch Thạch Đông Hưng kiên nhẫn hướng dẫn cho em.

Mẹ của Vịnh Tranh là người Việt Nam ở Quảng Ngãi, còn cha em là người Trung Quốc ở Phúc Kiến, gia đình em hiện đang định cư tại Đông Hưng, Trung Quốc. Mẹ em – bà Trương Thị Mỹ Nương – chia sẻ: “Nếp sống ở đây rất giống với Việt Nam, đi sang Móng Cái cũng thuận tiện. Có lần cả nhà đi Móng Cái du lịch, tình cờ gặp triển lãm tranh của thầy Đường, Vịnh Tranh vừa xem đã rất thích rồi theo học từ đó đến nay đã được hai năm”.

Ông Đường Thư Triển hiện sinh hoạt tại nhà triển lãm Tề Bạch Thạch và thường tiếp đón học sinh, du khách Việt Nam đến thăm. Mỗi năm, ông đều sang Móng Cái mở triển lãm. “Ở Việt Nam cũng có truyền thống vẽ tranh bằng bút lông, vì vậy tranh thuỷ mặc của hai nước có sự đồng điệu một cách tự nhiên” – ông chia sẻ.

Ngày nay, Đông Hưng và Móng Cái đã phối hợp khai trương tuyến du lịch xuyên biên giới, biến những ấn tượng về tranh thủy mặc thành trải nghiệm thực tế. Phía Móng Cái, nơi Tề Bạch Thạch từng ghé qua đã được trồng thêm một hàng chuối cảnh. Tháng 4 năm nay, Đông Hưng cũng khai trương tuyến du lịch trên sông biên giới, du khách có thể ngồi thuyền thưởng ngoạn cảnh sắc sông núi và hai bờ. Những hoạt động văn hoá – du lịch phong phú càng thắt chặt hơn tình thân giữa nhân dân hai nước.

Hoạt động thể thao

Những cuộc thi thể thao lan tỏa tình hữu nghị biên giới

Ngày 1/5 năm nay, nhân kỷ niệm 10 năm kết nghĩa hữu nghị thành phố Đông Hưng (Trung Quốc) và Móng Cái (Việt Nam), Giải đua xe đạp xuyên biên giới Trung – Việt lần thứ nhất năm 2025 đã chính thức khởi động. Theo hiệu lệnh xuất phát, hơn 240 tuyển thủ đến từ hai nước đã đồng loạt khởi hành từ Quảng trường cột mốc “Núi sông liền một dải” tại thôn Trúc Sơn, thành phố Đông Hưng, Trung Quốc.

Giải đua xe đạp xuyên biên giới Trung – Việt lần thứ nhất năm 2025. Ảnh do Trung tâm Truyền thông đa phương tiện Đông Hưng cung cấp.

Chị Trương Vạn Thiền, một người yêu thích đạp xe tại Đông Hưng, đã đăng ký tham gia giải này từ rất sớm. “Trước đây tôi thường đạp xe một mình để ngắm cảnh, lần này tham gia cùng cả đoàn tôi thấy hào hứng hơn hẳn” – chị chia sẻ. Khi đoàn đua tiến vào thành phố Móng Cái, người dân địa phương trong trang phục truyền thống rực rỡ vẫy tay chào đón nồng nhiệt ở hai bên đường. Tại điểm đích là Quảng trường Trà Cổ ở Móng Cái, chị Trương Vạn Thiền nhận được một huy chương lưu niệm tượng trưng cho tình hữu nghị. Huy chương có hai màu vàng, xanh đan xen, ở giữa khắc hình hai tay đua song hành, phía sau là cây cầu Bắc Luân nối liền hai quốc gia.

Thể thao đang dần trở thành tấm danh thiếp quan trọng trong hoạt động giao lưu đối ngoại của Đông Hưng. Năm nay, hàng loạt sự kiện thể thao như bóng đá xuyên biên giới, đua xe đạp xuyên biên giới và giải võ thuật Trung – Việt liên tiếp được tổ chức, làm gắn bó thêm tình hữu nghị hai nước.

Tháng 2 năm nay, tại Sân vận động Đông Hưng đã diễn ra Giải bóng đá hữu nghị Trung Quốc – Việt Nam mừng Tết Nguyên tiêu, thu hút gần 20.000 khán giả từ hai bờ biên giới, tiếng cổ vũ khí thế vang dội khắp khán đài. Với lịch sử tổ chức kéo dài hơn 30 năm, giải bóng này trở một sự kiện thể thao quan trọng thường niên bên bờ sông Bắc Luân, giờ đây đã được nâng tầm thành sự kiện thể thao xuyên quốc gia do hai thành phố Đông Hưng và Móng Cái phối hợp tổ chức.

Anh Lê Văn Hà là một công nhân người Việt 36 tuổi, đồng thời cũng là “gương mặt thân quen” trên các sân bóng ở Đông Hưng. Từng tham dự tới mười kỳ Giải bóng đá hữu nghị, anh đã để lại nhiều ấn tượng sâu sắc với những màn biểu hiện tuyệt vời. Hiện nay, anh là thành viên của ba câu lạc bộ bóng đá tại Đông Hưng, anh chia sẻ: “Hầu như câu lạc bộ nào ở Đông Hưng cũng có cầu thủ Việt Nam. Chúng tôi luyện tập cùng nhau, học hỏi lẫn nhau để cùng tiến bộ”.

Sự gắn kết giữa anh Lê Văn Hà và với thành phố Đông Hưng không chỉ gói gọn trong những giải bóng, anh trả lời phỏng vấn trong tiếng cười: “Tháng tư tôi sang Đông Hưng thi đấu, tháng năm lại đến lại tập luyện, tháng sáu sang thăm bạn bè”. Ngoài sân cỏ, anh còn thích đạp xe ngắm cảnh thành phố, cùng bạn bè Trung Quốc ngồi bên những gánh hàng rong, vừa nhâm nhi món ăn địa phương vừa trò chuyện rôm rả về bóng đá. “Nhờ bóng đá, tôi đã có thêm nhiều người bạn bè tốt ở Trung Quốc.”

Người dân Móng Cái say mê bộ môn pickleball, bạn bè Đông Hưng nhanh chóng hưởng ứng; bóng chuyền hơi thịnh hành ở Trung Quốc, người dân Việt Nam cũng hào hứng thử sức. Mùa hè năm nay, các giải thi đấu pickleball, bóng chuyền hơi, quần vợt… lần lượt diễn ra ở cả Đông Hưng và Móng Cái, thu hút đông đảo người dân ở mọi lứa tuổi tham gia. Giám đốc Trung tâm Thể thao Đông Hưng Thạch Lâm Lệ cho biết: “Trên các sân thể thao ở Đông Hưng, hình ảnh những đội bóng liên hợp Trung – Việt cùng nhau thi đấu, luyện tập đã không còn xa lạ.”

Bên dòng Bắc Luân, bức tranh của tình hữu nghị vẫn đang được tiếp nối: trên chiếc cầu biên giới là dòng người qua lại nhộn nhịp, cuộc sống biên thành của người dân hai nước diễn ra sôi động; trong bảo tàng nghệ thuật, du khách hai nước cùng chiên ngưỡng sự giao thoa văn hóa trong những bức tranh thủy mặc; trên sân bóng, các cầu thủ chạy nhanh như gió trong tiếng cổ vũ nhiệt tình của khán giả. Dòng sông Bắc Luân chính là minh chứng cho tình hữu nghị xuyên biên giới sâu sắc và bền chặt của hai nước Trung – Việt.